Τι γίνεται ;

Αφού γίνει λοιπόν η διάσπαση της τροφής (υδατάνθρακες , πρωτεΐνες , λίπη ) σε πιο απλά μόρια, αυτά απορροφώνται και η γλυκόζη μέσω της κυκλοφορίας του αίματος πάει πρώτα στο ήπαρ και στους μύες όπου και αποθηκεύεται σαν γλυκογόνο . Όταν λοιπόν ο οργανισμός χρειασθεί γλυκόζη ενεργοποιείται η ΓΛΥΚΑΓΟΝΗ (μία ορμόνη που παράγεται από τα α-κύτταρα του παγκρέατος) και απελευθερώνει γλυκόζη από το γλυκογόνο.

Η παρουσία της γλυκόζης στο αίμα πυροδοτεί την έκλυση της ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ (μίας ορμόνης που παράγεται στο πάγκρεας από τα β-κύτταρα) η οποία δίκην κλειδαρά πάει και ξεκλειδώνει τα σημεία στην επιφάνεια των κυττάρων (υποδοχείς) από όπου γίνεται η απορρόφηση της γλυκόζη.

Πόσοι τύποι υπάρχουν και ποιοι οι παράγοντες κινδύνου ;

Υπάρχουν πολλοί αλλά οι πιο γνωστοί είναι δύο :

(ΣΔ) τύπου -1 : Λέγεται και νεανικός και ινσουλινοεξαρτώμενος. Ο οργανισμός δεν παράγει καθόλου ινσουλίνη ( κατεστραμμένα τα –β κύτταρα του παγκρέατος )και χρειάζεται να την παίρνει έτοιμη σε ενέσεις . Είναι αυτοάνοσος που σημαίνει ότι ο οργανισμός αντιλαμβάνεται τα –β κύτταρα σαν ξένα και τους επιτίθεται . Ευθύνεται για το 5%-10% των διαβητικών που είναι κυρίως παιδιά και λευκοί . Εδώ οι παράγοντες κινδύνου είναι αυτοάνοσοι ,γενετικοί και περιβαλλοντικοί .

(ΣΔ) τύπου -2 : Λέγεται και ΜΗ ινσουλινοεξαρτώμενος διότι ο οργανισμός παράγει κανονική ή λιγότερη Ινσουλίνη αλλά τα κύτταρα του σώματος έχουν λιγότερους υποδοχείς και παρουσιάζουν αντίσταση στην ινσουλίνη, με αποτέλεσμα να μην περνάει εύκολα η γλυκόζη μέσα .Λέγεται και ενηλίκων αν και τελευταία παρατηρείται και στα παιδιά λόγω της αύξησης της παχυσαρκίας . Ευθύνεται για το 90%-95%των περιπτώσεων εκ των οποίων το 80% είναι υπέρβαροι . Παράγοντες κινδύνου εδώ είναι η ηλικία ,συνήθως >των 40, το βάρος ,οικογενειακό Ιστορικό , ιστορικό κύησης ,καθιστική ζωή και διάφορες εθνότητες όπως Ασιάτες , Ιθαγενείς Αμερικάνοι ,Αφρο-Αμερικάνοι , Ισπανο-Αμερικάνοι , νησιώτες Ειρηνικού. Να αναφέρουμε εδώ ότι ένα ποσοστό 10% των τύπου -2 έχει πιθανότητες να αναπτύξει και τύπου -1(ΣΔ)και να παίρνει και ινσουλίνη, οπότε λέγεται και ινσουλινοθεραπευόμενος ή (ΣΔ) τύπου -1,5.

Άλλος τύπος (ΣΔ) είναι ο διαβήτης κύησης .

Παρατηρείται σε περίπου 6%των γυναικών που μένουν έγκυος και προφανώς οφείλεται στην αλλαγή της ισορροπίας των ορμονών αλλά και στην ανάγκη για περισσότερη ινσουλίνη αφού τα άτομα είναι δύο .Συνήθως φεύγει μόνος του αλλά ένα 60%έχει πιθανότητες να αναπτύξει (ΣΔ) τύπου -2 τα επόμενα 10 χρόνια αν δεν προσέξει .

Τί να προσέξει ;

1. Να μην πάρει βάρος και να έχει Δείκτη Μάζας <25
   
2. Να ασκείται καθημερινά 30’(βάδην , διάδρομο , κολύμπι)
   
3. Να ελέγχει το σάκχαρό της κάθε -2 χρόνια .
   

Τέλος να αναφέρουμε επιγραμματικά άλλους τύπους (ΣΔ) όπως : Οφειλόμενους σε γενετικά ελαττώματα στην δράση της ινσουλίνης και στα – β κύτταρα, σε παθήσεις και τραύματα του παγκρέατος , σε παθήσεις ενδοκρινών αδένων ,λοιμώξεις καθώς και σε φάρμακα.

Ποιά είναι τα συμπτώματα;

Τα τρία πολύ –φαγία , -διψία , -ουρία απότομο χάσιμο βάρους ,θαμπή όραση, αδυναμία , μολύνσεις και πληγές που δεν επουλώνονται εύκολα ,ξηροδερμία και φαγούρα στο σώμα, μουδιάσματα σε χέρια και πόδια από κακή κυκλοφορία ,σεξουαλική δυσλειτουργία.

Τι είναι ο προδιαβήτης;

Φυσιολογικά το σάκχαρο πρέπει να μην ξεπερνάει το 100 mg/dl νηστικός . Τιμές όμως -125 νηστικός και -190 μετά από λήψη γλυκόζης θεωρούνται προδιαβήτης . Χρειάζεται μεγάλη προσοχή διότι μετά από 10 χρόνια μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό ή σε καρδιακή προσβολή .Το καλό είναι ότι προδιαβήτης προλαμβάνεται με τη δέουσα προσοχή στο διαιτολόγιο και τη σωστή καθημερινή άσκηση.

Ποιες είναι οι επιπλοκές ;

Οι επιπλοκές του (ΣΔ)εντοπίζονται κυρίως στην μικροκυκλοφορία .Έχουμε λοιπόν από τα μάτια (αμφιβληστροειδοπάθεια ), τα νεφρά (ανεπάρκεια)και τα νεύρα (νευροπάθεια). Εδώ να αναφέρουμε πόσο εκρηκτικό γίνεται το μείγμα με το τσιγάρο αφού και τα δύο καταστρέφουν τα μικρά αγγεία . Επίσης αντιμετωπίζουν μεγάλο κίνδυνο για εγκεφαλικό , για καρδιακή προσβολή και για ακρωτηριασμούς των άκρων .Τέλος χρειάζεται προσοχή στην υπέρταση (<130/80)και στη ρύθμιση των λιπιδίων(LDL<100) .

Θεραπεία

Ο (ΣΔ) δεν θεραπεύεται . Μπορεί όμως με τον κατάλληλο τρόπο να ρυθμιστεί και να καθυστερήσει η εξέλιξή του .Τόσο για τον τύπου -1 όσο και για τον τύπου -2 οι δύο βασικές προτεραιότητες είναι η διατροφή και η άσκηση .Ένας διαιτολόγος θα συστήσει τις σωστές τροφές .

Ακολουθούμε το βασικό τρίπτυχο :

• σωστή ποιότητα
  
• σωστή ποσότητα και
• σταθερές ώρες σίτισης .

Η άσκηση ( 30’ περπάτημα κάθε μέρα ) . Γενικά προτιμώνται πολλά (5)και μικρά γεύματα παρά λίγα(2-3) και μεγάλα .Ο λόγος είναι ότι δεν θέλουμε μεγάλες διακυμάνσεις της ινσουλίνης . Παίρνουμε τα φάρμακα μας και ελέγχουμε το σάκχαρο μας 2-3 φορές την ημέρα . Συμβουλευόμαστε για τα ανωτέρω τον Φαρμακοποιό μας . Κάνουμε εξέταση κάθε 6 μήνες για Γλυκοζυλιωμένη Αιμοσφαιρίνη(Α1c) που μας δείχνει την πορεία του σακχάρου το τελευταίο τρίμηνο και είμαστε σε στενή συνεργασία με τον γιατρό.
Ο διαβητικός επισκέπτεται μια φορά τον χρόνο ενθυμούμενος τη λέξη- DEPON -τις εξής ειδικότητες γιατρών :

• D = Διαιτολόγο
  
• E = Ενδοκρινολόγο
  
• P= Ποδίατρο
  
• Ο= Οφθαλμίατρο /Οδοντίατρο (6μήνες)
  
• Ν= Νευρολόγο.
  

Και φυσικά να μην ξεχνάει τον Καρδιολόγο .

Τι πρέπει να γνωρίζει καλά .
Αυτό που έχει μεγάλη σημασία για τον διαβητικό, όπως και για κάθε ασθενή, είναι να γνωρίζει την πάθησή του καλά και ποια είναι τα σημάδια συναγερμού. Προσοχή λοιπόν στη κετοξείδωση , στην υπεργλυκαιμία και στην υπογλυκαιμία .

1 - Κετοξείδωση

Συμβαίνει συνήθως στο τύπου -1 όταν το κύτταρο ξεμένει από καύσιμα (γλυκόζη) και για να καλύψει τις ανάγκες του σε ενέργεια χρησιμοποιεί τα αποθέματα λίπους και αμινοξέων αυξάνοντας τις κετόνες στο αίμα . Οι αιτίες είναι : η αφυδάτωση ,η νηστεία , η υπεργλυκαιμία και η έλλειψη ινσουλίνης . Τα συμπτώματα είναι: πόνος στη κοιλιά ,ταχεία αναπνοή ,πολυδιψία , πολυουρία , χάσιμο των αισθήσεων ,ναυτία και αναπνοή με μυρωδιά φρούτων.

2 - Υπεργλυκαιμία

Τα συμπτώματα είναι :ξηροστομία ,δίψα ,πολλά ούρα , εφίδρωση και κώμα . Χορηγούμε νερό .

3 - Υπογλυκαιμία

Συμβαίνει όταν παραλείψουμε κάποιο γεύμα ή κάψουμε παραπάνω θερμίδες . Τα συμπτώματα είναι: εφίδρωση ,ζαλάδα ,σπασμοί ,θολή ή διπλή όραση ,πονοκέφαλο , νευρικότητα , ρίγη ,λιποθυμική τάση ,πείνα ,έλλειψη επικοινωνίας ,αλλαγή συμπεριφοράς μπέρδεμα της γλώσσας , μούδιασμα των χειλιών και της γλώσσας . Χορηγούμε γλυκό –καραμέλα ή χυμό φρούτων-και μετράμε το σάκχαρο. Αν ανέβει >70 τρώμε κάτι ελαφρύ .Αν δεν ανέβει σε 10’ επαναλαμβάνουμε την διαδικασία .

Τι πρέπει να κάνει λοιπόν ο διαβητικός ;

1. Διατροφή σωστή και προγραμματισμένη.
   
2. Ασκείται ( 30’περπάτημα)
   
3. Παίρνει τα φάρμακά του κανονικά
4. Εξετάζει μόνος του το σάκχαρο τακτικά
5. Γνωρίζει καλά τα σημάδια συναγερμού
   
6. Δεν ξεχνάει τον καρδιολόγο και το….. DEPON του κάθε χρόνο .