Ο φυσιολογικός ρόλος του ουρικού οξέος είναι να δρα ως αντιοξειδωτικός παράγοντας κα να προλαμβάνει τις ζημιές που προκαλούνται στα αιμοφόρα αγγεία.

Το ουρικό οξύ αφού παραχθεί μπαίνει στην κυκλοφορία του αίματος, οδηγείται στα νεφρά και αποβάλλεται μέσω των ούρων. Αυξημένη παραγωγή ουρικού οξέος ή μειωμένη αποβολή του έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της συγκέντρωσης του στο αίμα, μια κατάσταση γνωστή ως υπερουριχαιμία.

Τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα ελέγχονται με απλές εξετάσεις αίματος και τα φυσιολογικά επίπεδα καθορίζονται ως εξής:

• Άνδρες: 3,5-7,2mg/dL
• Γυναίκες: 2,6-6,0mg/dL
• Παιδιά: 2,0-5,5 mg/dL
  

Η υπερουριχαιμία έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αλάτων που με τη μορφή κρυστάλλων εναποτίθεται στο αρθρικό υγρό (υγρό των αρθρώσεων) και προκαλεί φλεγμονή(ουρική αρθρίτιδα). Το αποθηκευμένο ουρικό οξύ επανέρχεται στην κυκλοφορία όταν τα επίπεδα του στο αίμα είναι χαμηλά.

Προσοχή!! Οι εξετάσεις αίματος δείχνουν μόνο το ουρικό οξύ που κυκλοφορεί στο αίμα και όχι το συνολικό που υπάρχει στον οργανισμό.

Ουσίες που αυξάνουν τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα είναι:

• Αλκοόλ
  
• Ασκορβικό οξύ
  
• Ασπιρίνη
  
• Καφεΐνη
  
• Διουρητικά
  
• Επινεφρίνη
  
• Levodopa
  
• Methyldopa
  
• Νικοτινικό οξύ
  
• Φαινοθειαζίνες
  
• Θεοφυλλίνη
  

Ουσίες που μειώνουν τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα:

• Αλλοπουρινόλη
  
• Κορτικοστεροειδή
  
• Οιστρογόνα
  
• Γλυκόζη
  
• Μαννιτόλη
  
• Βαρφαρίνη
  

ΟΥΡΙΚΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ

Ο όρος αναφέρεται στην ιδιαίτερα επώδυνη και ταχέως εμφανιζόμενη φλεγμονή των αρθρώσεων που οφείλεται στην εγκατάσταση κρυστάλλων ουρικού οξέος στις αρθρώσεις. Κατά την κρίση η περιοχή είναι κόκκινη με έντονο πόνο και αυξημένη θερμοκρασία.

Η ουρική αρθρίτιδα είναι η πιο συχνά καταγραμμένη νόσος της ιστορίας. Περίπου 5 εκατομμύρια αμερικανών πάσχουν. Είναι νόσος που προτιμάει τους άνδρες ( 9 φορές πιο συχνή σε σχέση με τις γυναίκες), ενώ στις γυναίκες εμφανίζεται κυρίως μετά την εμμηνόπαυση.

Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις ατόμων με υπερουριχαιμία τα οποία όμως δεν πάσχουν από ουρική αρθρίτιδα και άτομα με φυσιολογικά επίπεδα ουρικού οξέος που έχουν συχνές κρίσεις.

ΑΙΤΙΑ

• Παχυσαρκία
  
• Απότομη αύξηση βάρους
  
• Κατανάλωση τροφών πλούσιων σε πουρίνες (π.χ. εντόσθια μικρών ζώων, θαλασσινά, προϊόντα κυνηγιού)
  
• Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ
  
• Γενετική ανωμαλία ενζύμων που συμμετέχουν στο μεταβολισμό του ουρικού οξέος
  
• Μειωμένη αποβολή ουρικού οξέος από τους νεφρούς λόγω νεφρικής βλάβης
  
• Μειωμένο Ph ούρων ( προκαλεί μείωση της αποβολής)
  
• Διάφορα φάρμακα(δες φάρμακα που αυξάνουν τα επίπεδα του ουρικού οξέος στο αίμα)
  
• Αυξημένη αρτηριακή πίεση
  

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Το πιο κοινό σημείο της ουρικής αρθρίτιδας είναι το μεγάλο δάχτυλο των ποδιών(συχνά αναφέρεται και ως ποδάγρα). Άλλες αρθρώσεις όπου εγκαθίσταται η νόσος είναι: αστράγαλος, γόνατα, καρπός χεριού, δάχτυλα χεριού και αγκώνας.

Η κρίση χαρακτηρίζεται από ταχύτατη εμφάνιση πόνου στην άρθρωση που συνοδεύεται από αυξημένη θερμοκρασία περιοχής ,πρήξιμο και αυξημένη ευαισθησία. Η ευαισθησία της περιοχής είναι τόσο μεγάλη που ακόμα και το άγγιγμα του σεντονιού να είναι ανυπόφορο. Τα συμπτώματα αυτά διαρκούν από μερικές ώρες μέχρι κάποιες ημέρες και σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις για εβδομάδες.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Ο γιατρός σας θα υποψιαστεί ουρική αρθρίτιδα όταν έχετε πόνο στις αρθρώσεις του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού ,του αγκώνα κτλ….Αυτό που διαφοροποιεί την ουρική αρθρίτιδα από τις υπόλοιπες(π.χ. λύκος , ρευματοειδή αρθρίτιδα) είναι ότι στην πρώτη τα συμπτώματα εμφανίζονται μόνο σε μια άρθρωση ενώ σε όλες τις υπόλοιπες είναι πιο γενικευμένα τα συμπτώματα.

Η πιο άμεση διάγνωση γίνεται με λήψη αρθρικού υγρού (γίνεται με τοπική αναισθησία) και μέτρηση των επιπέδων ουρικών κρυστάλλων . Η μέθοδος αυτή είναι γνωστή ως αρθροκέντηση. Μερικές φορές ακόμα και η απλή ακτινογραφία μπορεί να μας δώσει μια σαφή εικόνα για την ύπαρξη ουρικών κρυστάλλων.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Υπάρχουν δύο στόχοι στην θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδα :

• Συμπτωματική αντιμετώπιση της κρίσης που περιλαμβάνει μέτρα και φάρμακα για τη μείωση της φλεγμονής.
  
• Μείωση των πιθανοτήτων για μελλοντική κρίση
  

Η συμπτωματική αντιμετώπιση περιλαμβάνει:

1. λήψη παυσίπονου
   
2. λήψη αντιφλεγμονώδους για περιορισμό φλεγμονής. Τα ΜΣΑΦ όπως ινδομεθακίνη , ναπροξένη καθώς και τα κορτικοστεροειδή είναι πολύ αποτελεσματικά
   
3. λήψη κολχικίνης
   
4. λίγη τροφή ,χωρίς λιπαρά
   
5. λήψη μεγάλων ποσοτήτων νερού και κατανάλωση σόδας (αλκαλοποιεί τα ούρα και διευκολύνεται η αποβολή του ουρικού οξέος)
   
6. κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Το ασβέστιο που περιέχουν βοηθάει την αποβολή ουρικού οξέος από τα νεφρά.
   
7. ανάπαυση (αποφυγή βάδισης) και χρήση κρύων επιθεμάτων στο σημείο της φλεγμονής
   
8. αποφυγή λήψης αλλοπουρινόλης! Μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση κατά την διάρκεια της κρίσης και πρέπει να λαμβάνεται μετά την υποχώρηση της φλεγμονής.
   

Μείωση πιθανοτήτων για μελλοντική επανεμφάνιση

• μείωση βάρους -αποφυγή επιβαρυντικών παραγόντων(δες αίτια)
• υιοθέτηση κατάλληλου διαιτολογίου και επαρκής λήψη υγρών
• αποφυγή φαρμάκων που προκαλούν αύξηση συγκέντρωσης ουρικού οξέος στο αίμα
• λήψη αλλοπουρινόλης για διατήρηση χαμηλών επιπέδων ουρικού οξέος
  

Επιτρεπόμενες τροφές:

1. Κρέατα μόνο από μεγάλα ζώα μέχρι δύο φορές την εβδομάδα. Κοτόπουλο και ψάρια.
   
2. Χορταρικά  
   
3. Φρούτα (αλκαλοποιούν τα ούρα).προτείνεται σταφυλοθεραπεία για μια εβδομάδα με άφθονο νερό
   
4. Ψωμί, κράκερ, ρύζι ,πατάτες, ζυμαρικά και δημητριακά
   
5. Βούτυρο και μαργαρίνη σε μικρές ποότητες
   
6. Ανθρακούχα ποτά και σόδες
   
7. Τυριά όλων των ειδών
   
8. Αυγά
   
9. Προϊόντα ζελέ
   
10. Φρούτα κονσέρβας,καρύδια
    
11. Λαχανικά, εκτός από τα απαγορευμένα
    

Απαγορευμένες τροφές:

1. Αντζούγιες
   
2. Όλα τα εντόσθια(π.χ. νεφρά, πνευμόνια κτλ)
   
3. Ζωμοί κρέατος
   
4. Γλυκάδια
   
5. Πέτσα κοτόπουλου
   
6. Αποξηραμένα όσπρια (κυρίως φασόλια και φακές)
   
7. Αλκοόλ
   
8. Ρέγκα, σκουμπρί ,σαρδέλες , σολομό ,πέρκα ,λούτσοσ
   
9. Μαγιά μπύρας
   
10. Πέρδικα, κουνέλι (γενικά προϊόντα κυνηγιού)
    
11. Κρέας από μικρό ελάφι
    
12. Οστρακοειδή , κοχύλια θαλάσσης
    
13. Λουκάνικα