Το όνομα –πόδι του αθλητή-ξεγελάει καθώς η μόλυνση δεν πλήττει μόνο τους αθλητές. Απλώς επειδή φοράνε παπούτσια πλαστικά και τα πόδια τους είναι συνήθως ζεστά και ιδρωμένα κάνουν συχνά μυκητιάσεις.
Παράγοντες κινδύνου
- Ζεστά και υγρά κλίματα
- Αποδυτήρια και πισίνες
- Στενά και μη αεριζόμενα παπούτσια
- Ιδρωμένες κάλτσες
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Αδύνατο ανοσοποιητικό σύστημα
Σημάδια και συμπτώματα
Προσβάλλει την επιφάνεια του δέρματος και δεν εισέρχεται στη κυκλοφορία. Αναπτύσσεται κυκλικά αφήνοντας το εσωτερικό ανέπαφο. Οι άκρες είναι κόκκινες, ερεθισμένες, σκαλωτές και υπερυψωμένες. Μοιάζει σαν να υπάρχει από κάτω ένα λεπτό σκουληκάκι ( λέγεται και ringworm). Παρουσιάζει ερυθρότητα, ξηροδερμία, φαγούρα, ξεφλούδισμα, κάψιμο και δυσοσμία. Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία κάνει φλεγμονή με φουσκάλες, πρήξιμο και πόνο.
Συνήθως εμφανίζεται κάτω από τα δάκτυλα του ποδιού μεταξύ 4-5 φάλαγγας. Μπορεί όμως να βγει και στη πατούσα (μοκασίνι) αλλά και πάνω από το πόδι. Χωρίς θεραπεία είναι δυνατόν να περάσει στα νύχια. Εμφανίζεται στο ένα ή και στα δύο πόδια μαζί. Κινδυνεύουν όλες οι ράτσες τα φύλα και οι ηλικίες. Οι άνδρες πολύ περισσότερο από τις γυναίκες και τα παιδιά σπανίως. Πιστεύεται ότι το 70% του πληθυσμού θα κάνει μια φορά μυκητίαση στα πόδια. Μεταδίδεται δια επαφής από ανθρώπους, ζώα, αντικείμενα και το χώμα.
Επιπλοκές
- Δευτερογενή μόλυνση καθώς οι μύκητες παράγουν αντιβιοτικά τα οποία αλλάζουν την ισορροπία των μικροβίων που εποικούν τη περιοχή.
- Αλλεργική αντίδραση από πρωτεΐνες τους που μπορεί να περάσουν στο αίμα.
Διάγνωση και θεραπεία
Εφόσον υπάρξει η διάγνωση από τον Δερματολόγο ( συνήθως παίρνει ξύσματα και εξετάζει στο μικροσκόπιο με ή χωρίς- ΚΟΗ- υδροξείδιο του καλίου ) ότι πρόκειται για tinea pedis , η αντιμετώπιση είναι σχετικά εύκολη.
Συστήνεται μικροβιοκτόνο αντισηπτικό σαπούνι- povidone-για πλύσιμο πρωί –βράδυ. Χορηγείται μία αντιμυκητιασική αλοιφή – terbinafine, clotrimazole, miconazole- για βραδινή επάλειψη. Το πρωί μετά από πλύσιμο και καλό στέγνωμα βάζουμε στα πόδια και στα παπούτσια –ketoconazole- σε πούδρα. Η θεραπεία διαρκεί 3-4 εβδομάδες συν μια εβδομάδα ακόμα μετά που θα καθαρίσει.
Αν δεν υπάρξει βελτίωση χορηγούνται ισχυρότερες αλοιφές σε συνδυασμό με κερατολυτικές αλοιφές για καλύτερη διείσδυση και απορρόφηση του φαρμάκου. Στις ανθεκτικές περιπτώσεις ο Γιατρός χορηγεί itraconazole ή fluconazole ήTerbinafine συστηματικά από το στόμα. Η θεραπεία όμως χρειάζεται παρακολούθηση καθώς τα φάρμακα αυτά είναι αρκετά τοξικά ( πειράζουν το συκώτι) και πρέπει ο Γιατρός να γνωρίζει τι άλλα φάρμακα παίρνει ο ασθενής.
Εδώ να αναφέρουμε ότι η ίδια ισχυρή συστηματική θεραπεία συστήνεται και για τις μυκητιάσεις των νυχιών -που θεωρούνται από τις βαθύτερες και ανθεκτικότερες- με την διαφορά ότι η θεραπεία εδώ διαρκεί περίπου 6 μήνες.
Αποφεύγονται αλοιφές με κορτιζόνη καθώς αυξάνεται η ανθεκτικότητα των μυκήτων. Εναλλακτικά χρησιμοποιείται αλουμινόνερο σε επιθέματα σαν στυπτικό και βέβαια δεν ξεχνάμε τη συνταγή της Γιαγιάς που συστήνει ποδόλουτρο για 10’ δύο φορές την ημέρα σε διάλυμα από λευκό ξύδι (1) και νερό (4).
Πέραν της φαρμακευτικής αγωγής κρίνονται απαραίτητα τα ατομικά μέτρα υγιεινής όπως :
- Καθημερινό πλύσιμο με σαπούνι και καλό στέγνωμα( με προσωπική πετσέτα).
- Φοράμε βαμβακερές κάλτσες και τις αλλάζουμε 1-2 φορές την ημέρα.
- Φοράμε καλά αεριζόμενα παπούτσια ( δερμάτινα ή πάνινα) και όχι πλαστικά.
- Δεν φοράμε παπούτσια και παντόφλες άλλων.
- Όπου μπορούμε φοράμε σανδάλια.
- Σε αποδυτήρια και πισίνες φοράμε παντόφλες.
- Χρησιμοποιούμε φαρμακευτικό ταλκ σε πόδια και παπούτσια.
Τέλος να αναφέρουμε μερικά είδη tinea που προσβάλλουν διάφορα σημεία του σώματος:
- Tinea corporis στο κορμί
- Tinea unguium στα νύχια
- Tinea cruris στις βουβώνες
- Tinea capitis στο κεφάλι