Αξίζει να σημειωθεί ότι ο τέτανος στις ανεπτυγμένες χώρες έχει περιοριστεί κατά πολύ(μόλις 40-50 περιστατικά καταγράφονται κάθε χρόνο στις Η.Π.Α.). Στις αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής ,της Ασίας και της λατινικής Αμερικής ο τέτανος είναι πολύ πιο συνηθισμένη ασθένεια. Παγκοσμίως καταγράφονται 500.000-1.000.000 περιπτώσεις τον χρόνο, ενώ οι περισσότερες από αυτές αφορούν το νεογνικό τέτανο στις χώρες του τρίτου κόσμου.

ΤΥΠΟΙ ΤΕΤΑΝΟΥ

• Γενικευμένος τέτανος :επηρεάζει όλους τους μυς και είναι ο πιο κοινός τύπος και ο πιο επικίνδυνος.
• Τοπικός τέτανο: προκαλεί μυικούς σπασμούς γύρω από την πληγή που έγινε η επιμόλυνση.
• Κεφαλικός τέτανος :επηρεάζει πολύ γρήγορα τους μυς του προσώπου 1-2 ημέρες μετά από τραυματισμό κεφαλιού ή μόλυνση του αυτιού. Μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε γενικευμένο τέτανο.
• Νεογνικός τέτανος :είναι παρόμοιος με τον γενικευμένο με τη διαφορά ότι αναπτύσσεται σε νεογνά(άτομα ηλικίας μέχρι 1 μήνα).
  

ΠΩΣ ΠΡΟΚΑΛΕΙΤΑΙ Ο ΤΕΤΑΝΟΣ

• Clostridium tetani είναι το υπεύθυνο βακτήριο για την ασθένεια. Εντοπίζεται ως σπόρος (ανενεργή μορφή) ή ως κύτταρο που μπορεί να αναπτυχθεί και να πολλαπλασιαστεί.
• Οι σπόροι του βακτηρίου εντοπίζονται στο χώμα ,τη σκόνη ,τα περιττώματα ζώων και επιβιώνουν εκεί για πολλά χρόνια ακόμα και κάτω από δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες(π.χ. χαμηλή υγρασία, υψηλές θερμοκρασίες).
• Τέτανος μπορεί να προκληθεί μόνο εάν ο σπόρος μετατραπεί στη ενεργή μορφή του βακτηρίου, αφού προηγηθεί λύση της συνεχείας του δέρματος με οποιονδήποτε τρόπο(κόψιμο, κάψιμο, εκδορές, κρυοπαγήματα, εγχείρηση, συνθλιπτικό τραύμα, ενδοφλέβιες εγχύσεις).
• Το ενεργές βακτήριο απελευθερώνει δύο τοξίνες την τετανολυσίνη και την τετανοσπασμίνη. Η δράση της πρώτης παραμένει αδιευκρίνιστη ενώ η δεύτερη δρα στο μυικό σύστημα και είναι υπεύθυνη για τον τέτανο.
  
• Πληγές με νεκρά κύτταρα(κόψιμο ή κάψιμο) ή ξένα σώματα είναι πιο πιθανόν να αναπτύξουν τέτανο.
• Τέτανος μπορεί να αναπτυχθεί σε άτομα που δεν έχουν εμβολιασθεί ή απέτυχαν στην ανοσοποίηση λόγω παράληψης δόσης εμβολίου ή στην καθυστερημένη λήψη αυτής.
  

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΕΤΑΝΟΥ

Γενικευμένος τέτανος:

• Ευερέθιστο άτομο, μυικές κράμπες, φλογισμένοι μυς, αδυναμία, δυσκολία στην κατάποση είναι μερικά από τα πιο συνήθη συμπτώματα.
• Οι μύες του προσώπου επηρεάζονται πρώτοι. Παρατηρείται αδυναμία στο άνοιγμα του στόματος και κατά τη μάσηση, λόγω των σπασμών των μασητικών μυών.
  
• Οι σπασμοί προοδευτικά επεκτείνονται και στη μέση και μπορεί να είναι τόσο έντονοι ώστε να οδηγήσουν σε κατάγματα και αλλαγή θέσης αρθρώσεων.
  
• Σε σοβαρές περιπτώσει προκαλούνται σπασμοί και στην ομάδα μυών που είναι υπεύθυνοι για την αναπνοή, με αποτέλεσμα καταστολή της αναπνοής που αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα οδηγεί σε κώμα και θάνατο. 

Κεφαλικός τέτανος :

Τα συμπτώματα είναι περίπου ίδια με αυτά του γενικευμένου όμως είναι πιο έντονη η αδυναμία σχεδόν σε όλους του μύες του προσώπου και γρήγορα μπορεί να εξελιχθεί σε γενικευμένο.

Τοπικός τέτανος:
 
Ίδια συμπτώματα με σπασμούς πολύ πιο έντονου στην περιοχή γύρω από τον τραυματισμό. Νεογνικός τέτανος: ομοίως με γενικευμένο σε νεογνά.

ΖΗΤΗΣΤΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΤΡΟΥ ΣΑΣ!

• Όταν θέλετε να εμβολιασθείτε για τέτανο ή να ενημερωθείτε σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου
  
• Αν έχετε πληγή που χρειάζεται ιατρική περιποίηση και επιπλέον δεν έχετε εμβολιαστεί ποτέ για τέτανο ή έχετε παραλείψει αναμνηστική δόση
  
• Αν είχατε πρόσφατο τραυματισμό και νιώθετε κράμπες ή σπασμούς τοπικά ή εκτεταμένα.
  

ΠΡΟΛΗΨΗ

Η πλειοψηφία των τύπων τετάνου που παρουσιάζονται σε ενήλικες μπορεί να προληφθεί με ενεργό ανοσοποίηση (εμβολιασμός), ενώ ο νεογνικός τέτανος αρχικά με καλή υγιεινή και λίγο αργότερα(δύο μήνες μετά τη γέννηση)με εμβολιασμό. Υπάρχουν διάφορα εμβόλια τετάνου που περιλαμβάνουν προστασία και από άλλες ασθένειες. όπως:

• DTVAX ADSORBE (διφθερίτιδα, τέτανος για ενήλικες)
• INFANRIX HEPB (διφθερίτιδα, τέτανος, ακυτταρικός κοκίτης, Ηπατ.Β)
  
• HEXAVAC-INFANRIX HEXA (διφθερίτιδα, τέτανος, ακυτταρικός κοκίτης, Ηπατ.Β, πολιομυελίτιδα, ινφλουένζα Β )
  
• PRIMAVAX (διφθερίτιδα, τέτανος, Ηπατ.Β )
  
• PENTAVAC-INFANRIX IPV HIB (διφθερίτιδα, τέτανος, ακυτταρικός κοκίτης , πολιομυελίτιδα, ινφλουένζα Β)
  
• INFANNRIX PENTA (διφθερίτιδα, τέτανος, ακυτταρικός κοκίτης, Ηπατ.Β, πολιομυελίτιδα)
  
• BOOSTRIX POLIO-INFANRIX TETRA-REPEVAX-TETRAVAC (διφθερίτιδα, τέτανος, ακυτταρικός κοκίτης , πολιομυελίτιδα)
  
• REVAXIS (διφθερίτιδα, τέτανο, πολιομυελίτιδα για ενήλικες)
  
• INFANRIX (διφθερίτιδα, τέτανος, ακυτταρικός κοκίτης)
  

Η ανοσοποίηση των ενηλίκων για τον τέτανο απαιτεί τρεις δόσεις. Η πρώτη και η δεύτερη χορηγούνται με διαφορά 4-8 εβδομάδων και η τρίτη δόση γίνεται 6 μήνες μετά από τη δεύτερη.
Για τα παιδιά είναι απαραίτητες πέντε δόσεις με το εξής χρονοδιάγραμμα: οι πρώτες τέσσερεις χορηγούνται 2, 4, 6 και 15-18 μηνών και η ανοσοποίηση ολοκληρώνεται με την τελική δόση όταν το παιδί είναι στην ηλικία των 4-6 χρόνων. Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν αναμνηστικές δόσεις κάθε δέκα χρόνια.
Άτομα που έχουν ένα σοβαρό ατύχημα και δεν έχουν εμβολιασθεί καθόλου ή έχουν παραλείψει κάποια αναμνηστική δόση εμβολίου, πρέπει να τους χορηγηθεί αντιτετανικός ορός. Ο ορός αυτό είναι έτοιμα αντισώματα που παρέχουν προσωρινή προστασία και πρέπει να χορηγηθεί μέσα σε24 ώρες από την ώρα που συνέβη το ατύχημα.
Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις όπου είναι απαραίτητη η χορήγηση διπλής δόσης όπως:

1. Διέλευση περισσότερων των 24ωρών από τη ώρα του ατυχήματος
   
2. Εκτεταμένα εγκαύματα
   
3. Υπέρβαρα άτομα
   

ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗΣ!!!

• 25%-50%των ατόμων με γενικευμένο τέτανο θα πεθάνουν.
  
• Η ασθένεια είναι πιο σοβαρή όταν τα συμπτώματα εμφανίζονται και εξελίσσονται ταχέως.
  
• Άτομα μεγάλης ηλικίας και μικρά παιδιά ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
  
• Άμεση ιατρική φροντίδα βελτιώνει την πρόγνωση σε πολλές περιπτώσεις.
• Ο θάνατος επέρχεται λόγω αναπνευστικής ανεπάρκειας ή διαταραχής καρδιακού ρυθμού.
•  Η θνησιμότητα στο νεογνικό τέτανο είναι 60%-80%αν και πιθανόν να είναι μεγαλύτερη λόγω μη καθολικής καταγραφής των περιστατικών.