Χτυπάει κατά 50% περισσότερο τους άνδρες από τις γυναίκες . Τη συναντάμε σε αναπτυσσόμενες χώρες , σε αγροτικές περιοχές και σε ορισμένα επαγγέλματα . Συχνά είναι κληρονομική .
ΑΙΤΙΑ
Σε ορισμένα σημεία του εγκεφάλου οι νευρώνες ( νευρικά κύτταρα ) παράγουν διάφορες ουσίες γνωστές ως νευροδιαβιβαστές . Οι πιο γνωστοί είναι :
- η ντοπαμίνη (ντοπ)
- η ακετυλοχολίνη (ακτλχ)
- η νορεπινεφρίνη ,η σεροτονίνη κ.α .
Φυσιολογικά υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ (ντοπ) και (ακτλχ) . Στη νόσος του (ΠΑΡ ) αυτή η ισορροπία διαταράσσεται υπέρ της (ακτλχ) . Πιο συγκεκριμένα οι άκρες των νευρώνων που παράγουν ( ντοπ) καταστρέφονται και έτσι μειώνεται η παραγωγή της . Η (ντοπ) βοηθάει στην ομαλή λειτουργία των μυών ( χαλάρωση ) ενώ η (ακλχ) προκαλεί συστολή (σύσπαση ). Όμως δεν είναι οι μόνοι νευροδιαβιβαστές που ενοχοποιούνται για τα συμπτώματα του (ΠΑΡ), αφού για κάποια άλλα συμπτώματα πέραν του κινητικού – όπως οι σφυγμοί της καρδιάς και η αρτηριακή πίεση -ενοχοποιείται η νορεπινεφρίνη .Τελευταία βρέθηκε ότι όσοι έχουν (ΠΑΡ ) έχουν πρόβλημα και στις απολήξεις των νευρώνων που παράγουν την νορεπινεφρίνη -κύριο εκφραστή του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος . Έτσι εξηγούνται κάποια από τα συμπτώματα της νόσου .
Για την καταστροφή των νευρώνων έχουν ενοχοποιηθεί :
- Γονιδιακές μεταλλάξεις
- Τα σωμάτια LEWY (ασυνήθης δέσμη πρωτεϊνών μέσα στους νευρώνες )
- Τα μιτοχόνδρια ( λόγω παραγωγής ελευθέρων ριζών )
- Τοξικά χημικά
- Ιώσεις
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
- Κλονισμός ( τρεμούλιασμα )
- Ακαμψία
- Βραδυκινησία
- Αστάθεια
Τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά-συνήθως από τη μία πλευρά πρώτα –και με την πάροδο του χρόνου αρχίζουν οι δυσκολίες στο βάδισμα , στην ομιλία και στην εκτέλεση καθημερινών εργασιών .
Άλλα συμπτώματα είναι :
- κατάθλιψη
- συγκινησιακές αλλαγές
- δυσκολία στο μάσημα και στην κατάποση
- αλλαγή στην ομιλία
- ουρολογικά προβλήματα
- δυσκοιλιότητα
- δερματολογικά προβλήματα ( λιπαρότητα προσώπου γύρω από τη μύτη )
- κούραση- προβλήματα ύπνου , μνήμης , σκέψης ,κρίσης .
- ορθοστατική υπόταση
- μυϊκές κράμπες
- δυστονία
- πόνοι στις κλειδώσεις
- έλλειψη ενέργειας και σεξουαλική δυσλειτουργία .
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση δεν είναι εύκολη . Δεν υπάρχουν ειδικές αιματολογικές και εργαστηριακές εξετάσεις . Στηρίζεται στο ιστορικό και σε νευρολογικές εξετάσεις . Ο νευρολόγος μπορεί να ζητήσει αξονική τομογραφία εγκεφάλου ή εργαστηριακές για να αποκλείσει άλλες παθήσεις που τα συμπτώματα τους μοιάζουν με (ΠΑΡ). Αυτές οι παθήσεις είναι γνωστές με τη γενική ονομασία ΠΑΡΚΙΝΣΟΝΙΣΜΟΣ . Αναφέρουμε μερικές από αυτές :
- Οπισθοεγκαλικός παρκινσονισμός (μετά από ιογενές νόσημα )
- Φαρμακευτικός παρκινσονισμός (αναστρέψιμος ) φάρμακα που ενοχοποιούνται : χλωροπρομαζίνη , αλλοπεριδόλη, μετοκλοπραμίδη ,ρεζερπίνη και αντιαπιληπτικά .
- Παρκινσονισμός από τοξικά προϊόντα (σκόνη μαγγανίου , ενώσεις του άνθρακα )
- Αρτηριοσκληρωτικός παρκινσονισμός ( μετά από πολλά εγκεφαλικά )
- Μετατραυματικός παρκινσονισμός (μετά από κτυπήματα )
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Δεν υπάρχει θεραπεία για το ( ΠΑΡ ). Όμως με φαρμακευτική αγωγή μπορούν να βελτιωθούν τα συμπτώματα . Σε σοβαρότερες περιπτώσεις γίνονται χειρουργικές επεμβάσεις . Για τη φαρμακευτική αντιμετώπιση υπάρχουν τρείς κατηγορίες . Η πρώτη και σπουδαιότερη κατηγορία είναι τα φάρμακα που στοχεύουν στην αύξηση της (ντοπ) στον εγκέφαλο . Αυτό γίνεται είτε σαν πρόδρομη ουσία της (ντοπ),είτε μιμούμενη τη δράση της , είτε εμποδίζοντας διάφορα ένζυμα που αποικοδομούν τη (ντοπ) . Η δεύτερη κατηγορία είναι τα αντιχολινεργικά φάρμακα που δεσμεύουν την (ακλχ). Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν τα φάρμακα που βοηθούν στην αντιμετώπιση των μη κινητικών συμπτωμάτων , όπως τα αντικαταθλιπτικά .
ΠΡΟΓΝΩΣΗ
Η νόσος του (ΠΑΡ ) δεν είναι θανατηφόρα , αλλά χειροτερεύει με τα χρόνια . Η εξέλιξη μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από 20 χρόνια . Τα στάδια εξέλιξης της νόσου είναι :
- Συμπτώματα από την μία πλευρά
- Συμπτώματα και από τις δύο πλευρές
- Διαταραχή της ισορροπίας (αστάθεια)
- Σοβαρή ανικανότητα αλλά το άτομο αυτοεξυπηρετείται
- Βαριά κατάσταση που χρειάζεται βοήθεια
Το προσδόκιμο ζωής είναι το ίδιο με κάποιον που δε νοσεί . Παρόλα αυτά στα τελευταία στάδια μπορεί να έχουμε πνιγμό , πνευμονία , πεσίματα που οδηγούν στο θάνατο . Ευτυχώς σήμερα υπάρχουν αρκετές λύσεις . Αυτό που χρειάζεται είναι η στενή παρακολούθηση από το νευρολόγο σας .