Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, κιρσοί μπορούν να σχηματιστούν και  γύρω από τον κόλπο. Υπολογίζεται ότι 10-15% των ανδρών θα νοσήσει, ενώ στις γυναίκες το ποσοστό είναι 20-25%.

Οι ευρυαγγείες μοιάζουν με τους κιρσούς αλλά είναι πιο κοντά στην επιφάνεια του δέρματος σε σχέση με αυτούς. Είναι μπλε ή κόκκινες φλέβες , συχνά έχουν σχήμα μικρού δέντρου και μπορεί να καλύπτουν μικρές ή μεγάλες επιφάνειες. Εντοπίζονται στα πόδια και στο πρόσωπο.

ΠΩΣ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ;

Η καρδιά είναι η αντλία που στέλνει το οξυγονωμένο και γεμάτο θρεπτικές ουσίες  αίμα σε όλα τα σημεία του σώματος με τη βοήθεια των αρτηριών. Μετά την παράδοση οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών , το αίμα πρέπει να επιστρέψει στην καρδιά και αυτό γίνεται μέσω των φλεβών. Οι φλέβες είναι εφοδιασμένες με βαλβίδες , ώστε να εξασφαλιστεί η ροή του αίματος προς την καρδιά υπερνικώντας τη βαρύτητα. Όταν οι βαλβίδες αυτές είναι αδύναμες ή κατεστραμμένες, το αίμα συσσωρεύεται στα κάτω άκρα και οι φλέβες επιμηκύνονται διογκώνονται (βλέπε βίντεο).

ΕΠΙΒΑΡΥΝΤΙΚΟΙ ΠΕΡΑΓΟΝΤΕΣ

• Ηλικία. Με το πέρασμα των χρόνων, οι βαλβίδες των φλεβών γίνονται πιο αδύναμες και παύουν να λειτουργούν σωστά.
• Κληρονομικότητα. Το 50% όσων έχουν πρόβλημα με τις φλέβες, έχουν τουλάχιστον ένα συγγενή με αντίστοιχο πρόβλημα.
• Ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εφηβείας, της εγκυμοσύνης ή της εμμηνόπαυσης.  Επιπλέον, η λήψη αντισυλληπτικών ή άλλων φαρμάκων που περιέχουν οιστρογόνα ή προγεστερόνη, μπορεί να προκαλέσει ευρυαγγείες ή κιρσούς.
• Εγκυμοσύνη. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αυξάνεται πολύ το φορτίο του σώματος σε αίμα, κάτι που προκαλεί  διόγκωση των φλεβών. Ταυτόχρονα η αύξηση του μεγέθους της μήτρας οδηγεί σε άσκηση πίεσης στις φλέβες. Οι κιρσοί συνήθως βελτιώνονται 3 μήνες μετά τον τοκετό ενώ με κάθε επιπλέον εγκυμοσύνη αυξάνονται.
• Παχυσαρκία. Τα περιττά κιλά στα υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα ασκούν πιο μεγάλη πίεση στις φλέβες.
• Μειωμένη κινητικότητα. παρατεταμένη ορθοστασία ή  πολύωρη παραμονή σε καθιστή θέση  δυσκολεύει ακόμα πιο πολύ τις φλέβες να στείλουν το αίμα πίσω στην καρδιά. Το πρόβλημα γίνεται ακόμα πιο μεγάλο σε θέση οκλαδόν ή με το ένα πόδι πάνω στο άλλο.
• Έκθεση στον ήλιο. Η ηλιακή ακτινοβολία αφυδατώνει το δέρμα και το καθιστά λιγότερο ελαστικό. Το μη ελαστικό δέρμα εμποδίζει τη σωστή κυκλοφορία του αίματος, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ευρυαγγειών.
• Η χρόνια δυσκοιλιότητα, η κατακράτηση ούρων, ο  χρόνιος βήχας και γενικά οποιαδήποτε κατάσταση μπορεί να προκαλέσει παρατεταμένη πίεση μεταβιβάσιμη  στις φλέβες, είναι κάποιοι λόγοι που μπορούν να προκαλέσουν ευρυαγγείες ή κιρσούς.
• Εγχείρηση ή τραύμα στα πόδια ίσως  να αλλάξουν τη ροή του αίματος στα πόδια.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα κυριότερα από αυτά είναι:

• Πόνος, κούραση , αίσθηση βάρους, αίσθημα καύσου ή αίσθημα παλμού στα πόδια.
• Έντονη φαγούρα , το δέρμα γίνεται αρκετά ξηρό.
• Κράμπες κατά μήκος του ποδιού.
• Παραμορφώσεις στα πόδια. Διόγκωση φλεβών η οποία είναι ορατή κατά μήκος του ποδιού ή σε ορισμένα σημεία μόνο. Σε μεγάλους κιρσούς το πόδι πρήζεται και μερικές φορές δημιουργούνται καφέ αποχρωματισμοί.
• Φλεβίτιδα (φλεγμονή στις φλέβες).
• Δημιουργία ελκών κυρίως στην περιοχή γύρω από τον αστράγαλο.
• Σπάνια προκαλείται αιμορραγία μετά από μικροτραυματισμούς στην περιοχή των κιρσών.
• Τα συμπτώματα γίνονται πιο έντονα μετά από παρατεταμένη ορθοστασία ή όταν ο ασθενής παραμένει καθιστός για πολλές ώρες.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Οι ειδικότητες γιατρών που ασχολούνται με τους κιρσούς και τις ευρυαγγείες είναι κυρίως οι αγγειολόγοι, οι αγγειοχειρούργοι και οι δερματολόγοι.
Η διάγνωση ακολουθεί την εξής διαδικασία.

• Λήψη ιστορικού προσωπικού(συνυπάρχουσες ασθένειες, θεραπείες που ακολουθεί ο ασθενής, φάρμακα που λαμβάνει ) και οικογενειακού ( εάν άλλα μέλη της οικογένειας έχουν αγγειακά προβλήματα).
• Φυσική εξέταση. Ο γιατρός σας θα σας εξετάσει σε όρθια θέση, καθιστή καθώς και με τα πόδια να αιωρούνται προς τα κάτω.
• Υπερηχογράφημα Doppler,ώστε να ελεχθεί η ροή του αίματος και να εντοπιστεί τυχόν θρόμβος.
• Αγγειογραφία . Δίνει μια πιο σαφή εικόνα για τη ροή του αίματος.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Το είδος της θεραπείας που θα ακολουθηθεί είναι κάτι που θα το αποφασίσει ο ασθενής μαζί με το γιατρό του.
Καθοριστικό ρόλο για αυτή τη επιλογή έχουν τα εξής:

• Μέγεθος κιρσών- ένταση συμπτωμάτων.
• Ηλικία ασθενούς.
• Ιστορικό θεραπειών (θεραπείες που ίσως εφάρμοσε ο ασθενής κατά το παρελθόν).
• Ιστορικό αλλεργιών.
• Ανεκτικότητα ασθενούς σε χειρουργείο και αναισθητικά.

Οι θεραπείες περιλαμβάνουν:

• Κάλτσες διαβαθμισμένης πίεσης. Υπάρχουν διάφορα είδη (άνω γόνατος, κάτω γόνατος κτλ) που ασκούν διαφορετική πίεση (40 DEN 7-9 mmHg , 70DEN 15-18 mmHg ,140 Den 19-22 mmHg). Μειώνουν την ποσότητα αίματος που είναι στα πόδια, καθώς και την πίεση που ασκείται στα τοιχώματα των φλεβών.

Τα μειονεκτήματα της κάλτσας είναι:
Α) η περίσσεια αίματος επιστρέφει στα πόδια μόλις ο ασθενής βγάλει τις κάλτσες.
Β) δεν είναι ιδιαίτερα άνετες.
Γ)χάνουν την ικανότητα συμπίεσης μετά από μερικά πλυσίματα.

• Τοποθέτηση ποδιών σε ψηλό επίπεδο κατά τον ύπνο και την καθιστή θέση.

• Σκληροθεραπεία. Εφαρμόζεται κυρίως σε ευρυαγγείες και σε κιρσούς μικρότερους από 6mm καθώς και μετά από αποτυχία των παραπάνω μεθόδων (1 και 2). Η θεραπεία περιλαμβάνει έγχυση υγρού (υπέρτονος φυσιολογικός ορός ή διάλυμα  sotradecol ) απευθείας στις φλέβες με τη βοήθεια λεπτής βελόνας. Τo ενέσιμο υγρό ερεθίζει την εσωτερική επιφάνεια της φλέβας  με αποτέλεσμα να πρηστεί και το αίμα να πήξει, η φλέβα μετατρέπεται σε ουλώδη ιστό και τελικά εξαφανίζεται. Συνήθως είναι απαραίτητες πολλές συνεδρίες και πάντα μετά από κάθε έγχυση ο ασθενείς φοράει κάλτσες συμπίεσης για αρκετές ημέρες, ώστε τα τείχη των φλεβών να παραμένουν ενωμένα.

Η σκληροθεραπεία εφαρμόζεται από αγγειοχειρούργο, δερματολόγο ,καθώς και πλαστικό χειρουργο.

   Ανεπιθύμητες ενέργειες :
Α) Σε ποσοστό 10-30% εμφανίζονται  σκούροι αποχρωματισμοί στο σημείο της ένεσης που στην πλειοψηφία τους εξαφανίζονται μέσα σε έξι μήνες.
Β) Στο 20% των περιπτώσεων εμφανίζονται νέες ευρυαγγείες στη γύρω περιοχή που όμως εξαφανίζονται μέσα στους 6 μήνες.
Γ) Σπάνια σχηματίζονται έλκη  ή θρόμβοι αίματος στις επιφανειακές φλέβες.
Γενικά η σκληροθεραπεία είναι ασφαλής, δεν πρέπει όμως να εφαρμόζεται σε :

• Σε άτομα με κινητικά προβλήματα
• Παχύσαρκους
• Όταν υπάρχει θρόμβος σε βαθύτερες φλέβες
• Αλλεργία σε ενέσιμο διάλυμα
• Εγκυμοσύνη

• Εγχείρηση. Κατά τη χειρουργική επέμβαση οι φλέβες που έχουν πρόβλημα απομονώνονται μαζί και οι προεκτάσεις τους  και το αίμα οδηγείται σε βαθύτερες υγιείς φλέβες. Να σημειώσουμε ότι οι ευρυαγγείες δεν αφαιρούνται χειρουργικά, αλλά πολλές φορές εξαφανίζονται όταν η φλέβα που τις τροφοδοτεί απομακρυνθεί.

• Laser. Με αυτή τη μέθοδο αντιμετωπίζονται μικροί κιρσοί και ευρυαγγείες. Το αποτέλεσμα μπορεί να διαφέρει ανά περίπτωση και είναι απαραίτητες αρκετές εφαρμογές. Η εφαρμογή του laser μπορεί να γίνει  στο δέρμα ή απευθείας στο εσωτερικό της φλέβας (με τη βοήθεια καθετήρα).  Πρόκειται για μια θεραπεία λιγότερο επίπονη από το χειρουργείο, με ταχύτερη ανάρρωση που μπορεί να εφαρμοστεί από γενικό χειρούργο, αγγειοχειρούργο και δερματολόγο.

ΠΟΣΟ ΔΙΑΡΚΕΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΩΝ;

Ο χρόνος ποικίλει και εξαρτάται από:

• Εάν η διάγνωση έγινε σωστά
• Μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε και καταλληλότητα αυτής ανά περίπτωση
• Επιδεξιότητα γιατρού στην εφαρμογή της θεραπείας.
• Επαναλήψεις θεραπείας. Μια φλέβα που δεν έκλεισε ολοκληρωτικά μπορεί να ανοίξει ξανά με την πάροδο του χρόνου.

ΠΡΟΛΗΨΗ

Για την πρόληψη των ευρυαγγειών και των κιρσών είναι απαραίτητες κάποιες αλλαγές που καλό θα ήταν να γίνουν τρόπος ζωής και όχι απλά να εφαρμόζονται περιοδικά.

• Περιοδική ανύψωση ποδιών.
• Αποφυγή παρατεταμένης ορθοστασίας. Όταν είναι απαραίτητη καλό είναι να περπατάτε λιγάκι.
• Όταν είστε όρθιος μπορείτε να κάνετε την εξής άσκηση: σταθείτε στην άκρη των δακτύλων για μερικά δευτερόλεπτα και επαναφέρετε. Κάντε τρία  σετ των δέκα επαναλήψεων. Η  άσκηση μπορεί να γίνει και αν σταθείτε στην άκρη της πτέρνας για μερικά δευτερόλεπτα (βλέπε βίντεο).

• Έλεγχος βάρους και συχνή άσκηση. Το περπάτημα είναι μια άσκηση που βοηθάει αρκετά στην καλή κυκλοφορία του αίματος. Ζητήστε από το γιατρό σας να σας προτείνει μια σειρά ασκήσεων.
• Χρήση ελαστικής κάλτσας.
• Αποφυγή πολύ στενών ρούχων.
• Αποφυγή στάσης οκλαδόν.