Θεωρείται η πιο διαδεδομένη παρασιτική νόσος που πλήττει την παιδική κυρίως ηλικία. Είναι πιο συχνή στα ζεστά κλίματα, και δεν κάνει κοινωνικές διακρίσεις. Απλώς σε χώρους όπου συγχρωτίζονται πολλοί άνθρωποι ανακυκλώνεται πιο εύκολα. Ο γνωστότερος ξενιστής του οξύουρου στην φύση είναι ο άνθρωπος. Είναι ήπια μόλυνση αφού απλώς η αναπαραγωγή του γίνεται στο έντερο του ανθρώπου και δεν περνάει μέσα στην κυκλοφορία όπως γίνεται με άλλα παράσιτα. Εμφανίζονται γύρω από τον πρωκτό και στα κόπρανα σαν –λεπτές- λευκές- κλωστές, κυλινδρικού σχήματος, του οποίου το ένα άκρο λεπταίνει σταδιακά και καταλήγει σε αιχμή( σαν τις βίδες).Το θηλυκό είναι μεγαλύτερο (μήκος 8-13mm x 0,5mm πάχος) από το αρσενικό(μήκος 2-5 mm x0,2mm πάχος).
Μετάδοση
Η μετάδοση γίνεται με τα αυγά τα οποία μεταφέρονται είτε με τον αέρα είτε δια επαφής όπως το κάθισμα της τουαλέτας, μολυσμένα αντικείμενα, ρουχισμό και βρώμικα χέρια. Αφού καταπιούμε λοιπόν τα αυγά, πάνε στο λεπτό έντερο όπου εκκολάπτονται. Στη συνέχεια οι προνύμφες προχωρούν στο παχύ έντερο όπου μετά το ζευγάρωμα το αρσενικό αποθνήσκει(πολύ βαρύ το αντίτιμο). Τέλος τα γονιμοποιημένα θηλυκά κατεβαίνουν τα βράδια στο πρωκτό και αποθέτουν τα αυγά τους στο δέρμα γύρω από τη περιοχή, πράγμα το οποίο επιφέρει έντονη φαγούρα. Τα αυγά γίνονται ενεργά σε μερικές ώρες και επιβιώνουν 2-3 εβδομάδες πάνω στα ρούχα και στα διάφορα αντικείμενα αφού αντέχουν στη ξηρασία. Κάθε σκουληκάκι γεννάει περίπου 10,000 αυγά. Ο κύκλος στο έντερο του ανθρώπου διαρκεί περίπου έξι εβδομάδες.
Συμπτώματα
Το κυριότερο σύμπτωμα είναι η έντονη φαγούρα τα βράδια στη περιοχή του πρωκτού. Με το ξύσιμο τα αυγά μπαίνουν κάτω από τα νύχια και αν τα χέρια έρθουν σε επαφή με το στόμα ή την μύτη ξαναρχίζει η διαδικασία. Αν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα κάνει ήπια γαστρεντερικά συμπτώματα με διάρροια ή δυσκοιλιότητα , και σπανιότερα πόνο στο στομάχι, ανορεξία, ναυτία και εμετούς. Σε πολλούς περνάει τελείως απαρατήρητη. Στα κορίτσια τα σκουληκάκια μπορεί να μετακομίσουν στον κόλπο οπότε κάνουν κολπίτιδες με έντονη φαγούρα, ερεθισμό και δυσφορία.
Διάγνωση
Η διάγνωση θα γίνει από τον γιατρό που θα κοιτάξει πρώτα στην είσοδο του πρωκτού ή στα κόπρανα για ύπαρξη σκουληκιών. Αν δεν διακρίνει τίποτα τότε θα επικολλήσει διάφανη ταινία στο δέρμα γύρω από το πρωκτό για συλλογή αυγών τα οποία φαίνονται μόνο στο μικροσκόπιο. Οι διαδικασίες αυτές γίνονται χωρίς προηγούμενο πλύσιμο της περιοχής. Δεν συνυπάρχει αύξηση ηωζινόφιλων.
Θεραπεία
Λόγω του ότι η πάθηση είναι ήπια, η θεραπεία συνίσταται σε συνδυασμό ατομικών μέτρων υγιεινής και φαρμακευτικής αγωγής. Το φάρμακο εκλογής είναι το mebendazole 100 mg σε μασώμενα δισκία(1) άπαξ και επανάληψη της δόσης σε 15 μέρες. Θεραπεία πρέπει να κάνει όλη η οικογένεια. Το φάρμακο καμιά φορά φέρνει αναστάτωση στομάχου, εμετό ή διάρροια και ωχρότητα του δέρματος. Μετά την θεραπεία παρατηρείται αλλαγή του χρώματος των κοπράνων.
Την ημέρα της θεραπείας θα πρέπει:
- Να κόψουμε και να βουρτσίσουμε τα νύχια
- Να καθαρίσουμε το σπίτι
- Πλυντήριο τα σεντόνια , τις πιτζάμες , τα εσώρουχα, τις πετσέτες
- Αλλαγή πετσέτες
- Πλένουμε τους δίσκους του φαγητού
Μέτρα υγιεινής
- Να πλένουμε τα χέρια μας μετά το παιχνίδι και την τουαλέτα
- Πλένουμε τα χέρια μας πάντοτε πριν το φαγητό
- Δεν τρώμε τα νύχια μας
- Πλένουμε την περιοχή γύρω από τον πρωκτό κάθε πρωί
- Αλλάζουμε και πλένουμε με ζεστό νερό τακτικά σεντόνια, πιτζάμες, πετσέτες
- Αερίζουμε καλά και διατηρούμε φωτεινά τα δωμάτια
- Τινάζουμε τα κλινοσκεπάσματα κάθε πρωί
- Αλλάζουμε καθημερινά εσώρουχα
- Σε δημόσιες τουαλέτες πάντοτε χρησιμοποιούμε πλαστικά καλύμματα
- Εμποδίζουμε τα πιτσιρίκια να βάζουν τα χέρια τους στη μύτη και το στόμα
Τελειώνοντας να πούμε ότι δεν κολλάμε οξύουρους από τους σκύλους. Αυτοί έχουν άλλα δικά τους σκουληκάκια.